Bağımsız araştırma sonuçları: IFAD destekli yatırımlar Türkiye’de kırsal kesimde dar gelirlilerin yaşam kalitesini artırıyor

Birleşmiş Milletler Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD) Bağımsız Değerlendirme Ofisi tarafından Ankara’da bugün açıklanan verilere göre Türkiye’de IFAD tarafından desteklenen kalkınma projeleri kırsal kesimdeki yoksulların gelirlerinde artış ve yaşam kalitelerinde yükselme sağladı. 

Ankara, Şubat 2016

Raporda, kırsal kesimde altyapı alanında kaydedilen önemli ilerlemeler sayesinde tarımsal verimliliğin artmasının sağlandığı ve ticari girişimlerin geliştirildiği ifade edildi. Türkiye’de kırsal kesimlerde tarım ikinci en büyük ve kadınların en fazla istihdam edildiği alan.

UNDP Türkiye, 2003 yılından beri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile birlikte çalışıyor ve IFAD’ın sağladığı krediler ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ulusal katkıları ile fonlanan kırsal kalkınma projelerine uygulama destek hizmetleri ve teknik destek veriyor. Türkiye’nin ulusal öncelikleri ve politikaları doğrultusunda, UNDP bölgesel farklılıkların azaltılması ve en az gelişmiş bölgelerde ekonomik güçlenmenin geliştirilmesi için anlamlı politikaların üretilmesini amaçlıyor.

Toplantıya, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Dr. Nihat Pakdil, Tarım Reformu Genel Müdür Vekili Metin Türker, Kalkınma Bakanlığı Tarım Daire Başkanı Dr. Taylan Kıymaz, Kurum İçi Hizmetler Dairesi Başkanı ve IFAD Başkan İkinci Yardımcısı Lakshmi Menon, Bağımsız Değerlendirme Ofisi Başkanı Oscar A. Garcia’nın konuşmaları ile başlandı.

Türk ve IFAD tarafı ilişkilerin daha da genişletilmesi ve derinleşmesinin her iki taraf için de yararlı olacağını ve bu yönde çalışmaların yoğunlaştırılacağını belirtti.

Bu bağlamda, IFAD yetkilileri, ilişkilerin geliştirilmesine verdikleri önemi belirmek üzere Türkiye’de bir ülke ofisi açmak için çalışmaları sürdürdüklerini belirtti.

Toplantıya Bağımsız Değerlendirme Dairesi Değerlendirme Başuzmanı ve Türkiye Ülke Programı Değerlendirme Sorumlusu Miguel Torralba’nın bulguları açıkladığı sunum ile devam edildi.

Raporda IFAD ile Türkiye arasındaki uzun süredir var olan işbirliğinin her iki taraf açısından da stratejik önemi bulunduğu belirtiliyor. Mali rolünün yanı sıra IFAD’dan 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminin uygulanmasında uzmanlığı ve bilgi birikimini daha etkin şekilde paylaşması bekleniyor.

IFAD Türkiye’de en fazla tarım altyapısı alanında yatırımda bulunuyor. Bu çalışmalar Ardahan, Artvin, Batman, Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Kars, Muş, Siirt ve Sivas illerinde köy yollarının, sulama sistemlerinin inşası, pazarların ve taşımacılığın geliştirilmesini kapsıyor.

Kurum İçi Hizmetler Dairesi Başkanı ve IFAD Başkan İkinci Yardımcısı Lakshmi Menon, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, "Kırsal kesimde yaşayan kadın ve erkeklere daha iyi bir yaşam kurmaları için verdiğimiz desteğin daha da iyi hale getirilmesinin tek yolunun programlarımızın ve projelerimizin bağımsız kişilerce ve hesap verebilir bir şekilde değerlendirilmesinden geçtiğini biliyoruz” dedi.

Menon, "Çalıştaylar altyapının geliştirilmesi, tarımsal verimlilik ve pazarlara erişim gibi alanlarda yaptığımız çalışmaların etkisini görme ve ilerisi için daha iyi bir yol belirleme imkânı tanıyor” dedi.

Değerlendirmesi yapılan dört projede kırsal kesimde istihdamın arttırılması ve kırsal kesim yoksullarının sürdürülebilir güçlü kurumlar oluşturması yönündeki hedefleri ile ilgili olarak ise daha mütevazı sonuçlar alındığı görülüyor. Devlet desteğinin devam etmesine rağmen, alt yapı ve kırsal kesim finans sektörü ile yetersiz kalan işbirliği nedeniyle projelerin sürdürülebilir olduğu alanlar kısıtlı kalıyor.

Hâlihazırda uygulanmakta olan bölge temelli hedefleme doğru bir yaklaşım olarak değerlendiriliyor ve yoksul kırsal kesim bölgelerinde refah seviyesi yükseltilene kadar sürdürülmesi gerekiyor. Ancak, proje bölgeleri içinde dahi gelir dağılımında bozukluklar görülüyor ve “yoksul noktaları” hedefleyen projelerin maddi durumları daha iyi olan çiftçilerden ziyade en yoksul kesimin tam olarak yararlanacağı şekilde dikkatlice tasarlanması ve uygulanması gerekiyor.

Bağımsız Değerlendirme Ofisi Başkanı Oscar A. Garcia, “IFAD Türkiye ile ortaklığını, ortak finansman imkânlarını, Bölgesel Kalkınma Ajanslarını ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansının Güney Güney İşbirliği çalışmalarını da içerecek şekilde daha da güçlendirmeli ve çeşitlendirmeli” dedi. Garcia, köylerin bir konu üzerinde yoğunlaşması, kapsayıcı kalkınma, çevre ve pazarlar konularında bilgi ve becerilere sahip uygun özel sektör ve STK’lar ile birlikte çalışmanın IFAD için özellikle yararlı olacağını belirtti.

IFAD, 30 yılı aşkın bir süredir Türkiye’de toplam maliyeti 661,1 milyon ABD Doları olan 10 projeye 189 milyon ABD Doları katkı sağladı. Söz konusu projeler kapsamında yapılan çalışmalar 1,3 milyon aileye ulaştı. Projelerle daha ziyade ekonomik olarak diğer bölgelerin gerisinde kalan yerler üzerinde yoğunlaşıldı.

IFAD kırsal kesime yatırım yapıyor ve kırsal yoksulluğun azaltılması, gıda güvenliği, sağlıklı beslenme ve kırsal kesimde yaşayanların güçlenmesini amaçlıyor. IFAD 1978 yılından bu yana 445 milyon insana 16,6 milyar ABD Doları hibe yardımı ve düşük faizli kredi sağlamış bulunuyor. Merkezi Roma’da bulunan IFAD mali konularda uzmanlaşmış bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur.

Bağımsız Değerlendirme Ofisi: Bağımsız Değerlendirme Ofisi, hesap verebilirliği ve yapılanlardan elde edilen tecrübelerin öğrenilmesini teşvik amacıyla IFAD tarafından finanse edilen politikaları, stratejileri ve operasyonların değerlendirmesini gerçekleştiriyor. Söz konusu faaliyetlerin ana amacını IFAD’ın ve ortaklarının kırsal kesim yoksulluğunu azaltma konusundaki performasının güçlenmesi oluşturuyor. IFAD değerlendirmeler sonucu tarım ve kırsal kalkınma alanında elde edilen bilgi ve tecrübeyi geniş bir kitleyle paylaşıyor.